Kunststofverpakkingen in het milieu

GOPACK – Plastic (PE) verpakkingen voor de food en feed industrie in combinatie met het milieu; Een topic dat steeds meer en steeds vaker aandacht krijgt in het nieuws. Iedereen kan zich wel een foto herinneren van een oceaan vol plastic of een dier verstrikt in plastic. Toch hangen er ook vele duurzame voordelen aan kunststofverpakkingen, waar men aanvankelijk wellicht wat minder snel aan denkt bij het horen van het begrip. In dit artikel lichten we er een paar uit. 

1. Tegengaan van voedselverspilling
Ten eerste hebben restproducten van voeding een enorm nadelige invloed op het milieu in termen van verspilde energie gedurende de productie ervan. Daarnaast zal er extra energie ingezet moeten worden voor het ophalen, verwerken en hergebruiken van restproducten. Door het inzetten van kunststofverpakkingen wordt de levensduur van voedsel verlengd, wat ervoor zorgt dat de kans op verspilling kleiner wordt. Hierbij geldt; hoe minder restproduct, hoe minder schade aan het milieu. Een aantal voorbeelden van verlengde levensduur bij producten indien ze verpakt worden in kunststof verpakkingen:

• Bananen: +3 dagen
• Aardappelen: +4 dagen
• Biefstuk: +10 dagen
• Komkommers: +14 (!) dagen

Smart Fact: wist je dat 1/3 van de jaarlijkse voedselproductie wereldwijd verspild wordt en dat 1/4 van deze verspilling al genoeg zou zijn om in één klap een einde te maken aan de wereldwijde hongersnood? (Reset, 2018).

2. Recycling
Het tweede voordeel van het gebruik van kunststofverpakkingen is dat het mogelijk is om het materiaal van de verpakking (Polyetheen, afgekort; PE) telkens weer opnieuw te hergebruiken. Dit gebeurt door middel van het omsmelten van het materiaal alvorens het bijvoorbeeld in een andere vorm wordt gegoten. Het materiaal uit voedselverpakkingen mag door strenge regelgeving in de foodsector na gebruik niet omgesmolten worden naar nieuwe verpakkingen voor de foodsector. Echter is dit gerecycled materiaal juist wel goed inzetbaar in andere producerende industrieën. Denk aan een 2e levensvorm voor een kunststof verpakking in de vorm van een zitbankje in het park, of een klimrek, een telefoonhoesje, zonnebril, multomap, balpen, fotolijstje of zelfs kleding.

Weet u nog, die foto van een oceaan vol met plastic afval? Ook wel de plastic soep genoemd. In de oceanen bevinden zich cirkelvormige zeestromen die ervoor zorgen dat drijvend plastic zich concentreert en ophoopt in nagenoeg 5 oceaangebieden in de wereld, ook wel de ‘Ocean Garbatch Patches’ genoemd. Een Nederlandse uitvinder kwam met het idee om de plastic soep in deze gebieden op te vangen met een kunstmatige kustlijn die handig gebruik maakt van de wind, stroming en golven. Het opgevangen plastic wordt omgesmolten en als duurzame grondstof gebruikt voor eerder genoemde gerecycleerde artikelen. De technologie heet The Ocean Cleanup en zijn uitvinder: Boyan Slat.

3. Reductie van broeikasgassen en ecologische voetafdruk
Een verpakking gemaakt van kunststof (PE) weegt in het algemeen driemaal minder dan alternatieve verpakkingsvormen resulterend in een reductie van broeikasgassen.

Dit betekent dat:

• … in vergelijking met bijvoorbeeld een papieren zak (al dan niet met PE liner) een kunststof zak minder water en energie in productie benodigt, wat leidt tot een lagere uitstoot van fabrieksgassen.
• … er minder transportcapaciteit nodig is om hetzelfde aantal plastic zakken te vervoeren. Voor het afleveren van hetzelfde aantal kunststof zakken in 1 vrachtwagen, zouden er namelijk 7 vrachtwagens papieren zakken onderweg moeten zijn.
• … er een lagere verbranding van olie optreedt omdat de plastic zakken een lager gewicht hebben waardoor ze makkelijker (en met minder energie) te verplaatsen zijn.

* toevoeging: door technologische vooruitgang, concurrentie en innovatie worden kunststoffen jaarlijks sterker en dunner. Dit zorgt er op haar beurt voor dat bovenstaande effecten in de toekomst alleen maar zullen toenemen.

De impact die eindproducten uiteindelijk hebben gehad op het milieu voordat ze bij jou in huis zijn gearriveerd, wordt benaderd met de zogeheten ecologische voetafdruk.

” De ecologische voetafdruk (ook mondiale voetafdruk of kortweg voetafdruk) voor een bepaald jaar is een getal dat weergeeft hoeveel biologisch productieve grond- en wateroppervlakte een bepaalde bevolkingsgroep in dat jaar gebruikt om zijn consumptieniveau te kunnen handhaven en zijn afvalproductie te kunnen verwerken. ”

Wanneer we de ecologische voetafdruk van bijvoorbeeld een katoenen zak vergelijken met die van een kunststof zak, zien we dat relatief gezien een katoenen zak dagelijks gebruikt dient te worden gedurende 4 maanden lang, voordat het dezelfde ecologische afdruk zou hebben als die van een kunststof zak.
Katoen heeft namelijk een enorme hoeveelheid aan (kunst)meststoffen nodig. Stoffen die veel katoenplantages en hun bodems na afloop vervuilt. Daarnaast kunnen deze meststoffen na veel regenval van het land gespoeld worden en in grondwater, sloten, meren en deltawerken terechtkomen.

De focus
Al met al heeft het gebruik van plastic in verpakkingen zeker voordelen. Ze laten een kleinere ecologische voetafdruk achter ten opzichte van alternatieve verpakkingen vanwege het feit dat ze dus lichter zijn, minder water en energie verbruiken in productie en transport én uiteindelijk zo gerecycled kunnen worden dat ze verschillende productlevensfasen meegaan.
Concluderend kan men zeggen dat plastic en kunststof verpakkingen ook een stuk duurzamer blijken te zijn in vergelijking met de perceptie van veel mensen over dit onderwerp.
De focus zou meer moeten komen te liggen op de (door)ontwikkeling van recycle-systemen als toevoeging aan de consumentenketen om zo het gebruikte plastic te verzamelen en weer nieuw leven in te blazen in plaats van dat het de planeet blijft vervuilen.
Wellicht dat men dan het gebruik van kunststoffen de voorkeur geeft boven het kappen van bossen en het vervuilen van bodem- en waterlandschappen.